BIOS (Basic Input Output System) oraz UEFI (Unified Extensible Firmware Interface) to dwa podstawowe systemy, które kontrolują sprzęt komputerowy na najniższym poziomie. Są one pierwszymi programami, które są uruchamiane podczas włączania komputera, a ich zadaniem jest zainicjowanie i testowanie sprzętu, a następnie przekazanie kontroli nad komputerem do systemu operacyjnego. Bezpieczeństwo tych systemów jest kluczowe, ponieważ mogą one być celem ataków, które mogą obejść tradycyjne mechanizmy bezpieczeństwa systemu operacyjnego.
BIOS i UEFI są tak zwanymi „firmware”, czyli oprogramowaniem wbudowanym w sprzęt komputerowy. BIOS to starszy system, który został wprowadzony w latach 80-tych, podczas gdy UEFI to nowszy standard, który został wprowadzony na początku XXI wieku w celu rozwiązania niektórych ograniczeń BIOS.
BIOS i UEFI pełnią podobne funkcje – inicjalizują sprzęt komputerowy i przekazują kontrolę nad komputerem do systemu operacyjnego – ale robią to na różne sposoby. BIOS korzysta z 16-bitowego kodu i ma pewne ograniczenia, takie jak limit 2 TB dla dysków twardych. Z drugiej strony, UEFI korzysta z 32- lub 64-bitowego kodu i nie ma tych ograniczeń.
Atakujący mogą próbować manipulować BIOS lub UEFI na wiele sposobów. Mogą na przykład próbować zainstalować złośliwe oprogramowanie na poziomie firmware, które będzie uruchamiane każdorazowo, gdy komputer jest włączany. Takie oprogramowanie może być bardzo trudne do wykrycia i usunięcia, ponieważ działa na najniższym poziomie systemu, poniżej systemu operacyjnego i antywirusów.
Inną możliwością jest atak „rootkit”, który polega na modyfikacji firmware w celu ukrycia działania złośliwego oprogramowania. Rootkit może na przykład modyfikować wyniki funkcji BIOS lub UEFI, które są używane przez system operacyjny do wykrywania złośliwego oprogramowania.
Zabezpieczenie BIOS i UEFI wymaga podjęcia kilku kroków. Przede wszystkim, ważne jest utrzymanie firmware aktualnym. Wiele ataków na BIOS i UEFI wykorzystuje znane luki bezpieczeństwa, które zostały już załatane przez producenta.
Innym krokiem jest zabezpieczenie dostępu do ustawień BIOS lub UEFI hasłem. To zapobiegnie nieautoryzowanym osobom dostępu do tych ustawień i manipulacji nimi.
Wiele nowych komputerów wyposażonych jest w zaawansowane technologie zabezpieczeń na poziomie firmware, takie jak TPM (Trusted Platform Module) i Secure Boot. TPM to moduł sprzętowy, który może przechowywać klucze szyfrowania i inne poufne dane, chroniąc je przed atakami. Secure Boot to funkcja UEFI, która zapewnia, że tylko autoryzowane oprogramowanie jest uruchamiane podczas startu komputera.
Pamiętaj, że nawet z najlepszymi technologiami zabezpieczeń, kluczową rolę odgrywa świadomość użytkownika. Regularne aktualizacje, ostrożność przy otwieraniu nieznanych plików i korzystanie z silnych haseł to tylko niektóre z działań, które mogą pomóc chronić komputer na najniższym poziomie systemu.